فصلنامه پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی (شماره ۱، جلد دوم)

• چرا باید ابن‌خلدون را در چارچوب تحولات فکری جهان اسلام خواند؟ علوم اجتماعی اسلامی ـ ایرانی و ابن‌خلدون/ دکتر محمدرضا قائمی‌نیک |۱۰|
• چرا باید ابن‌خلدون را اشعری خواند؟/ حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر حمید پارسانیا|۱۲|
• دشواری‌های نظری خوانش تجددی سیدجواد طباطبایی از ابن‌خلدون / دکتر محسن صبوریان |۲۶|
• نقد و بررسی تفسیر جامعه‌شناختی از کتاب مقدمه ابن‌خلدون / دکتر علی‌رضا مؤمن آرانی|۳۱|
• نقد و بررسی دیدگاه طه‌ حسین درباره ابن‌خلدون/ دکتر رضا تسلیمی طهرانی |۴۰|
• نقد برداشت یونانی از ابن‌خلدون/ دکتر محمدرضا قائمی نیک|۴۴|
• خوانش محمد عابد جابری از ابن‌خلدون/ دکتر میکائیل حسین زاده|۵۰|
• نقـد دیـدگاه ارویـن روزنتـال درباره مقدمه ابن‌خلدون/ دکتر محمدعلی هرمزی زاده|۵۵|
• معرفی روایت‌هایی از مقدمه ابن‌خلدون|۶۲|
• تبیین جامعه‌شناختی نظام خلافت(روش‌شناسی انتقادی نظریه ابن‌خلدون)/حجت الاسلام والمسلمین دکتر ابراهیم عباس‌پور|۷۵|
• از تاریخ تحقق‌یافته ابن‌خلدون تا تاریخ در حال تحقق استاد مطهری/ گفت‌وگو با دکتر موسی نجفی |۸۳|
• ابن‌خلدون و نظریه دولت- تمدن /گفت‌وگو با دکتر غلامرضا جمشیدیها |۹۵|
• ضرورت گذر از دستگاه نظری ابن خلدون/ گفت‌وگو با دکتر تقی آزاد ارمکی |۱۰۳|
• ابن‌خلدون: اندیشمند اسلامی یا سکولار؟/دکتر سیدسعید زاهد زاهدانی |۱۱۴|
• نسبـت ابـن‌خلـدون و ایـران امـروز/ گفت‌وگو با دکتر رحیم محمدی |۱۱۹|
• ‌ابن‌خلدون و علوم اجتماعی / مریم منصوری |۱۲۶|

• مواجهات روشن فکرانه با غرب/ دکتر محمدمهدی حیدری |۱۳۵|
• تلاش برای احیای تمدن اسلامی / گفت وگو با دکتر سید حسین نصر |۱۳۹|
• گفتمان غربی و گفتمان های بدیل در آسیا/ فرید العطاس |۱۴۹|
• غرب و شرق در بازی فرهنگ / گفت وگو با دکترناصر فکوهی |۱۵۷|
• آسیب‌شناسی مواجهه با اندیشه‌‌‌‌‌‌‌های فلسفی غرب در حوزه‌‌‌‌‌‌‌های علمیه / حجت‌الاسلام‌والمسلمین امیر آقاجانلو |۱۶۲|
• اکثریت روحانیون در جریان دوم هستند! / گفت وگو با مهدی مشکی |۱۷۳|
• انتقــام متقــابل / پنکاج میشرا |۱۸۰|
• رویارویی فکری اندیشمندان ایرانی در مصاف با تجدد|۱۸۸|

• پیشرفت به مثابه یک پرسش / حجت‌الاسلام‌والمسلمین مجتبی نامخواه |۲۰۴|
• جنس گزاره‌های سند الگوی پیشرفت چه باید باشد؟ (یادداشتی ناظر بر سند منتشرشده از الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت)/حجت‌الاسلام‌والمسلمین عبدالحمید واسطی |۲۰۶|
• الگوی پایه اسلامی ـ ایرانی پیشرفت؛ آنچه هست، آنچه باید / حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر رضا غلامی |۲۱۱|
• عالَم توسعه تجددی و عالَم پیشرفت دینی / دکتر مهدی جمشیدی |۲۱۴|
• یک بار دیگر «الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت» / دکتر عطاءالله رفیعی آتانی |۲۲۱|
• در باب الزامات سند الگوی پیشرفت / علی‌اصغر پورعزت، فاطمه فتحی، امین معینیان |۲۲۴|
• الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت در مسیر اصلاح و تکمیل / حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر علیرضا پیروزمند |۲۳۲|
• نگارش اسناد رقیب؛ سازوکاری برای جلب مشارکت حداکثری نخبگان / دکتر عادل پیغامی |۲۴۰|
• برخی چالش‌های اساسی سند الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت / حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر علی الهی |۲۴۴|
• نقد و بررسی واژگانی سند الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت؛ چند پیشنهاد برای اصلاح واژگانی سند / حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر احمد رهدار |۲۴۸|
• الگوی پیشرفت؛ الگویی از جنس رسیدن و نه از جنس نوشتن / نقد سند الگوی پایه اسلامی ـ ایرانی پیشرفت در گفت‌وگو با دکتر پرویز امینی |۲۵۳|

• رد پای واقع‌‌‌گرایی ساختاری در فلسفه اسلامی/ گفت‌وگو با حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر ابوالفضل کیاشمشکی |۲۶۵|
• ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌امکان گفت‌وگوی مشترک میان علامه طباطبایی و والتر ترنس استیس درباره مهم‌ترین چالش: واقع‌گرایی / حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر ابوالفضل کیاشمشکی |۲۷۶|
• اصول فلسفه و روش رئالیسم:متنی پایـه در حـوزه فلسفــه علــم / منصوره اولیایی |۲۸۱|
• مسئله‌ مشاهده‌ناپذیرها؛ بررسی مسئله‌ مشاهده‌ناپذیرها بر اساس آراء علامه طباطبایی / مهــدی خلیلی |۲۸۶|
• استقرای بدبینانه لائودن و نزاعی بر پایه تاریخ علم: رئالیسم علمی یا آنتی‌رئالیسم علمی؟ / محسن مقری |۲۹۳|
• کاربرد فلسفه علم در حوزه معرفت دینی / گفت‌وگو با حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر رضا حاجی ابراهیم |۳۰۵|
• رئالیسـم عمقـی در مکتـب رئالیسـم انتقـادی باسـکار / علیرضا محمدی |۳۱۴|

• جمهور و نخبگان؛ تحلیل فارابی از مناسبات جمهور و نخبگان در ملت / درس‎گفتارهای استاد پارسانیا(جلسه پنجم) |۳۲۳|

• از «فرهنگی‌سازی توسعه» تا «توسعه ایدئولوژیک» / دکتر علی‌رضا شجاعی‌زند |۳۴۰|
• علم دینی؛ مسئله یا شبه‌مسئله؟/ حجت‌الاسلام‌والمسلمین امیر آقاجانلو |۳۴۶|

• «انسـان‌کنش‌شنـاسی» به‌مثـابـه یک علم|۳۵۴|
• تأملات فلسفـه سیـاسـی در ایران معاصــر|۳۶۰|
• وجوه سیـاســــی در اسمـاء حسنــی|۳۶۲|

• خصوصی‌گرایی و جهانی‌گرایی در اندیشه اسلامی معاصر|۳۶۶|
• دین و ایدئولوژی|۳۶۹|

• بررسی انتقادی برساخت معانی در تبارشناسی از منظر حکمت اسلامی|۳۷۴|

• فقـه نظام‌سـاز؛داریـم یا نـداریم؟ / مهدی نصیری |۳۸۱|
• سخنی با مهدی نصیری / خنثی سازی حکومت اسلامی در دوران غیبت / رضا غلامی|۳۸۵|
• عرصه را بر آزاداندیشی تنگ نکنید! / مهدی نصیری |۳۸۷|
• تفکر هایدگری ـ فردیدی به تسلیم در برابر مدرنیته منجر می‌شود / رضـــا غلامی|۳۹۲|
• ایده‌ای برای دفاع از فقه و نظام و نه تضعیف آن / مهدی نصیری |۳۹۷|
• خدمات حکمت صدرایی به مکتب اهل بیت^(ع)قابلیت فقه در نظام سازی / رضـــا غلامی |۴۰۵|
• فقه واقع‌بین و نه خیال‌پرداز / مهدی نصیری |۴۱۳|
• میوه خیال: اسلام حقیر و غرب شکست‌ناپذیر! / رضا غلامی |۴۲۳|
• گزارشی از گردهمایی اساتید روان‌شناسی اسلامی / در چهارمین نشست منتخبی از اساتید برجسته علوم انسانی اسلامی|۴۳۰|

فهرست مطالب این شماره از نشریه از این قرار است:

• معماری در اسارت صورت پرستی و فرمالیسم /گفت‌وگو با مهندس عبدالحمید نقره‌کار|11|
• تکنولوژی به مثابه هیولای سنت‌خوار؛ شهرها، به ماشین بیشتر بها می‌دهند تا انسان/گفت‌وگو با دکتر حمیدرضا صارمی|25|
• «برساو کردن»، الگویی در معماری/گفت‌و‌گو با دکتر مهدی حمزه‌نژاد |39|
• نظریه پردازی اسلامی در معماری/ گفت‌وگو با دکتر مسعود ناری قمی |49|
• ایده ای نو برای محله، شهرک و شهر اسلامی/ گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید احمد رهنمایی |67|
• رویکرد انسان شناختی به معماری/ گفت‌وگو با دکتر سیدموسی دیباج |79|
• معنای معماری و شهرسازی مدرن و اسلامی/ دکتر سید سعید زاهد زاهدانی |85|
• سبک زندگی اسلامی و معماری معاصر/ آنیتا رفیعی نیشابوری |89|
• شاخص‌سازی در نظریۀ آرمان شهر اسلامی / دکترعمیدالاسلام ثقه ‌الاسلامی |91|
• شهرسازی اسلامی با رویکرد سیستمی/ حجت‌الاسلام والمسلمین سید مصطفی حسنی|93|
• در جستجوی زیست مؤمنانه / دکتر محمدمنان رئیسی |96|
• تبیین مراتب و فرایند ادراک انسان و نقش آن در کیفیت خلق آثار معماری بر اساس مبانی حکمت متعالیه/ دکترسمانه تقدیر |104|
• نقشه راه شهرسازی اسلامی جهت تحقق تمدن نوین اسلامی/ علی حجازیان، حجت الاسلام والمسلمین سیدمصطفی حسنی، حجت الاسلام والمسلمین محمدحسین گلکار |119|
• شهر مرگ‌آگاه/ دکتر احمد امین‌پور، دکتر عباس جهانبخش |128|

• معماری و شهرسازی مطابق با سبک زندگی اسلامی|141|

• خاستگاه مالیات ستانی و ارتباط مالیات‌های متعارف با مالیات‌های اسلامی/ گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید ضیاء‌الدین کیاءالحسینی |147|
• مشخصات نظام مالیاتی اسلامی/ گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن آقا نظری |157|
• بایستگی‏های یک نظام مالیاتی مطلوب/ گفت‌وگو با دکتر مهدی موحدی بکنظر |163|
• ملاحظاتی دربارۀ آسیب‌شناسی نظام مالیاتی با نظر به نظام مالیاتی مطلوب/ حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علیرضا لشکری |170|
• ارائه الگوی یک پارچه سازی نظام منابع مالی اسلامی و مالیات های متعارف در ایران/ دکتر عبدالمحمد کاشیان، دکتر احمد شعبانی |173|
• مالیات‌های اسلامی و توزیع درآمد/ حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدتقی گیلک حکیم‌آبادی|189|
• وضع مالیات در سیرۀ امام علی (علیه‌السلام)/ امین شاه‌بابای آشتیانی|191|
• نظام‌های مالیاتی موازی؛ یارانۀ پنهان در جهت دین‌گریزی/ جعفر کوشکی فروشانی|194|

• مبانی بخش عمومی در اقتصاد اسلامی/ حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن‌آقا نظری |200|

• ژورنالیسم شبهِ علمی و آنارشیسم در علوم انسانی، باب گفت‌وگوی علمی را می‌بندد/ سخنرانی حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر رضا غلامی |205|
• علوم انسانی سکولار نمی‌تواند مغزافزار اداره کشور باشد/ سخنرانی آیت‌الله دکتر سید ابراهیم رئیسی |208|
• ضرورت استفاده از ظرفیت حوزه و دانشگاه برای اسلامی‌سازی علوم/ سخنرانی دکتر غلامعلی حداد عادل |212|
• تحوّل معنای عقل در جهان اسلام/ سخنرانی حجت‌الاسلام‌والمسلمین حمید پارسانیا |216|
• علوم انسانی را در زندگی روزمره مردم بروز دهیم/ سخنرانی دکتر سورنا ستاری |219|
• علوم انسانی اسلامی، باید بتواند به مجموعه‌حقایق هستی توجه کند/ سخنرانی حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر سید سعیدرضا عاملی |223|
• «نقد چهارچوب‌های علوم انسانی» بر پایه اصل تقابل اسلام و استکبار/ سخنرانی دکتر مسعود درخشان |226|

• نظریه‌پردازی با رویکرد حل مسائل زندگی/ گزارش دکتر عطاءالله رفیعی آتانی |230|
• بدون حل مسئلۀ علوم انسانی، نه الگوی ایرانی‌اسلامی پیشرفت تحقق می‌یابد و نه تمدن دینی واقع می‌شود/ سخنرانی آیت‌الله علی‌اکبر رشاد |232|
• روش‌ســازی، مهم‌ترین رکن اسلامی‌سازی علوم انسانی/ سخنرانی حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید حسین میرمعزی |237|
• اهمیت طبقه بندی دانش در اسلام/ سخنرانی دکتر عثمان بکار |240|
• بیانیـه چهارمین جایزۀ جهانی علوم انسانی اسلامی|244|
• ضرورت جدیت بیشتر در شناخت موضوعات اصلی علوم انسانی، مسائل آن و روش کار/ بیانات علامه آیت‌الله مصباح یزدی(دامت‌برکاته) |246|
• گزارش مختصری از کمیسیون های پنجمین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی |251|

• روان‌شناسی در قرآن، بنیان‌ها و کاربردها |270|
• جامعه‌شناسی تربیت دینی (نقش تربیتی نهادهای اجتماعی در تحقق جامعۀ دینی) |273|
• به سوی نظریه: انسان سازمانی مبتنی‌بر علم‌النفس فلسفی (با تأکید بر آرای حکمت متعالیه) |275|

• رهیافت بومی‌سازی علوم سیاسی |278|
• اصول نظریه‌پردازی در قلمرو علوم انسانی |280|

• گزارشی از گردهمایی اساتید علوم سیاسی اسلامی در پنجمین نشست اساتید منتخب علوم‌‌ انسانی اسلامی|285|
• گزارشی از نشست تخصصی «تبیین نظریۀ اعتباریات علامه طباطبایی و تداوم آن در علوم انسانی اسلامی» |324|
• دولتمردان ما به اقتصاد مقاومتی اعتقاد چندانی ندارند/ گزارشی از رونمایی کتاب درس نامه اقتصاد مقاومتی |337|

فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا با مدیر مسئولی حجت الاسلام والمسلمین دکتر رضا غلامی و سردبیری دکتر مسعود معینی پور  ۳۰۰ صفحه منتشر شد.

فهرست مطالب از این قرار است:

*زبان و ترجمه؛محدودیت یا توسعه؟! |۸|سرمقاله * تنوع زبانی، زبان تمدنی|۱۴|حجت الاسلام والمسلمین دکتر حبیب الله بابایی

علوم اجتماعی اسلامی

*درجستجوی علوم اجتماعی اسلامی|۲۰|پرسش از طرح ویژه اندیشمندان اسلامی(فـارابـی، خواجـه نصیـرالدین طـوسی و ابن خلـدون) پیرامون موضوع دانش اجتماعی اسلامی * روایتی از جامعه‌شناسی بومی‌ـ ‌اسلامی بر مبنای نظریه مبنایی انتقادی|۴۵|دکتر عبدالحسین کلانتری * انقلاب اسلامی، جامعه شناسی و الهیات اجتماعی|۴۸|علیرضا بلیغ * علوم اجتماعی اسلامی و معنا بخشی به جهان انسانی|۵۵|گفت وگو با دکتر حسین کچویان * از جامعه‌شناسی علمی غرب‌مدار تا جامعه‌شناسی اسلامی ایدئولوژیک|۷۳|گفت وگو با دکتر تقی آزاد ارمکی * چرایی عدم شکل گیری علوم اجتماعی دینی تا به امروز|۹۱|گفت وگو با حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسین بستان *بازاندیشی روش های علوم انسانی و اجتماعی در میراث تمدن اسلامی|۹۹|گفت‌وگو با دکتر یحیی بوذری نژاد

مغز متفکر اسلامی

* پروژه فکری شهید صدر|۱۱۴|حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا فلاح * شهید صدر، پیشتاز اندیشه اسلامی|۱۱۷|مرحوم آیت الله محمدمهدی آصفی *شهید صدر از فاتحان نظریه‌پردازی در حوزه علوم انسانی با رویکرد اسلامی در دوره جدید|۱۲۲|استاد حسن رحیم پور ازغدی * اقتصادنا، قرآن اقتصاددان‌های اسلامی است |۱۲۷|گفت وگو با آیت الله هادوی تهرانی *شهید صدر به دنبال طرح مباحث اقتصادی با ریشه اسلامی بود نه حجیت شرعی|۱۳۴|آیت الله محمدعلی تسخیری *جستاری در کتاب‌شناسی و الگوی تولید علوم انسانی اسلامی شهید سید محمدباقر صدر |۱۴۰|حجت الاسلام والمسلمین سید مهدی موسوی * نوآوری‌های اصولی شهید صدر|۱۴۹|گفت وگو با حجت‌الاسلام‌والمسلمین رضا اسلامی * نقش نوآوری‌های شهید صدر در تحول علوم انسانی اسلامی|۱۵۷|گفت وگو با حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمد سعید واعظی * یقین ریاضی و اثبات‌گرایی(پوزیتیویسم)|۱۶۲|آیت الله شهید سید محمدباقر صدر(ره) * شاگـردان شهیـد صـدر را بایکوت کرده بودند|۱۶۸|آیت الله علی اکبر رشاد

فقه اجتماعی

* ملاحظاتی دربـاره جایگـاه معرفت شنـاسـانه فقـه|۱۷۲|دکتر علی پایا * مرگ جامعه شناسی! احیای فقه به مثابه معرفت علمی اجتماعی|۱۷۹|گفت وگو با حجت‌الاسلام‌والمسلمین استاد پارسانیا * فقه به مثابه معرفت|۱۹۶|حجت الاسلام والمسلمین سید فرید حاج سیدجوادی

*فقه و مهندسی حیات بشری|۲۰۱|حجت الاسلام والمسلمین یحیی عبداللهی *فقه چیست؟ فقیه کیست؟ حجاب صناعت بر چهره فقاهت|۲۰۶|حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر مهدی علیزاده * فقیه، مهندس نیست! فقه؛ «دانش» دو ساحتی کشف قانون و تولید نظریه|۲۰۹|حجت الاسلام والمسلمین علی الهی خراسانی * با وضعیت موجود امیدی به اسلامی‌سازی علوم انسانی نیست|۲۱۳|گفت وگو با حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدتقی اکبرنژاد * علل غلبه فقه بر سایر عرصه های علوم انسانی در حوزه های علمیه|۲۲۲|گفت وگو با حجت‌الاسلام‌والمسلمین رضا اسلامی

علوم انسانی قرآن بنیان

*نظام‌سازی علمی بر مبنای علوم انسانی قرآن‌بنیان|۲۳۱|حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حمیدرضا بصیری *جغرافیای مسائل بنیادی علوم انسانی قرآن بنیان|۲۳۴|حجت الاسلام والمسلمین سید مهدی موسوی *معماری قرآنی علوم انسانی از منظر معرفت‌شناختی|۲۴۴|حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علیرضا قائمی نیا * مدل مفهومی نظریه‌پردازی قرآن‌بنیان با تکیه بر آراء شهید سید محمدباقر صدر|۲۵۱| حجت‌الاسلام‌والمسلمین سعید بهمنی * چشم‌انداز نظام‌های قرآن‌بنیان و الزامات کشف آن|۲۵۷|حجت‌الاسلام‌والمسلمین حمید محمدی *مطالعه موردی تجارب گذشته از علوم انسانی قرآن‌بنیان|۲۶۱|دکتر محسن حبیبی

*جایگاه فلسفه و انسان در تولید علوم انسانی قرآن بنیان|۲۶۳|رضا لک زایی

رصد

* گزارشی از برگزاری هفته بزرگداشت شهید صدر در دانشگاه امام صادق (ع)|۲۷۲| * گزارشی از کرسی ترویجی «مرجعیت علمی قرآن برای علوم انسانی اسلامی»|۲۷۵| *علـوم انسـانی قرآن‌بنیـان، چیستی و چگونگی|۲۷۸|گزارشی از برگزاری نشست پیش همایش علوم انسانی قرآن بنیان در مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران قم *گزارشی از نشست «تجربه ایرانی مواجهه با علوم انسانی مدرن»|۲۸۴| * نظریه، نقد و اندیشه انتقادی|۲۸۸|سخنرانی دکتر امیرعلی نجومیان در نشست «تجربـه ایرانـی مواجهـه با علـوم انسـانی مـدرن» * اگر بخواهیم علم دگرگون بشود، باید عالَم دگرگون شود|۲۹۲| سخنرانی دکتر رضا داوری اردکانی در نشست «تجربـه ایرانـی مواجهـه با علـوم انسـانی مـدرن» * برگزاری چهارمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی در پاییز ۹۶|۲۹۶|