فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا (شماره ۱۶)

نهمین شماره‌ی فصلنامه پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی (صدرا) با مدیرمسئولی حجت الاسلام رضا غلامی در ۴۲۰ صفحه منتشر و در معرض دسترس مخاطبان قرار گرفت. جانمایه این شماره را ۴ پرونده در باب ماهیت و چیستی ابعاد مختلف دانش سیاست و یک پرونده ویژه شکل می‌دهد. در این شماره انبوهه ای متکثر و متنوعی از نوشتارها و گفتارهای اساتید، صاحبنظران و محققان در قالب مصاحبه، مقاله، سخنرانی، مناظره، میزگرد و یادداشت با محوریت دانش سیاست اسلامی در چهارچوب حکمت متعالیه به چشم می خورد. مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا در این شماره بر آن بوده تا در علم سیاست به عنوان یکی از شاخه‌های علوم انسانی ورود کند و به ظرفیت‌شناسی علوم و منابع و معارف اسلامی بپردازد و به طور عینی و انضمامی تولید‌ی‌های شاخه‌های مختلف علوم ذیل مبانی اسلامی را بیان کند.

محور پرونده‌ی «انسان‌شناسی اسلامی» در این شماره با ترجمه‌ی دو مقاله و نقدی بر این دو مقاله از سوی مترجم آنها کار خود را آغاز کرده است؛ پرونده‌ی دوم «حکمت متعالیه» و ظرفیت‌های آن در تولید علم سیاست اسلامی است که طی آن به ظرفیت‌شناسی حکمت متعالیه پرداخته شده است؛ پرونده‌ی «فقه سیاسی» مقوله‌ی ظرفیت‌شناسی فقه در پاسخ گویی به مسائل مطرح در علم سیاست را در مطمح‌نظر قرار داده است؛ پرونده‌ی «دانش سیاست اسلامی» هم با غور در گرایشات مختلف علوم سیاسی اعم از بین‌الملل و جامعه‌شناسی سیاسی و اندیشه‌ی سیاسی به بررسی ظرفیت‌های اسلام در تولید علم سیاست و پاسخ‌گویی به مسائل ذیل علم سیاست و نقد برخی از تولیدی‌های علوم سیاسی موجود پرداخته است.

پرونده ویژه‌ی این شماره هم حاصل مناظره مکتوب و غیرحضوری است که با ابتکار دبیر ئیپه‌ی این شماره- دکتر مسعود معینی‌پور- به وسیله‌ی مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا و مبتنی بر مشارکت دو تن از استاتید فعال در باب علوم انسانی انجام شده و کماکان ادامه دارد.

در این شماره گفتارها و نوشتارهایی از آیت‌الله جوادی آملی، آیت‌الله احمد بهشتی، دکتر عماد افروغ، دکتر غلامرضا خواجه‌سروی، دکتر سیدجلال دهقانی فیروزآبادی، دکتر علی‌اکبر علیخانی، دکتر محسن خلیجی، دکتر جلال درخشه، حجه‌الاسلام والمسلمین دکتر محمد جواد ارسطا، دکتر علی پایا، حجه‌الاسلام و المسلمین دکتر حسین سوزنچی، دکتر کیومرث اشتریان، ، ریچارد تپر، اکبِر احمِد، حجه‌الاسلام و المسلمین دکتر مهدوی‌زادگان ، دکتر ابراهیم برزگر، دکتر سیدصادق حقیقت، دکتر علیرضا صدرا، حجه‌الاسلام و المسلمین دکتر نجف لک‌زایی و… برای فرهیختگان و دغدغه‌مندان به موضوع علم سیاست اسلامی، حکمت متعالیه و.. فراهم گردیده است.

فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا بالغ بر ۳۰۰ صفحه و با موضوع فقه و علوم انسانی منتشر شد؛ شماره جدید فصلنامه صدرا با مدیر مسئولی حجت الاسلام والمسلمین دکتر رضا غلامی و سردبیری دکتر مسعود معینی پور تنظیم شده؛ عناوین و نویسندگان این شماره بدین ترتیب است: *لزوم بازخوانی ارتباط فقه و علوم انسانی یادداشت سردبیر

بخش فقه و علوم انسانی:

* بایسته‌های اسلامی سازی علوم انسانی و جایگاه فقه در این فرآیند | ۱۳ اقتراحی پسینی با حضور اساتید محترم شهید آیت الله سید محمدباقر صدر، علامه عبدالله جوادی آملی و مرحوم استاد سیدمنیرالدین حسینی الهاشمی *افراط و تفریط در شناخت اسلام؛ مهم ترین مانع اسلامی سازی علوم انسانی | ۲۹ گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی مصباح یزدی *انفصال علوم انسانی از فقه خطاست | ۳۷ گفتگو با حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضی جوادی آملی *تأثیر فقه در انواع علوم انسانی؛ چه اندازه و چگونه؟ | ۴۳ یادداشت شفاهی استاد سید محمدعلی مدرسی طباطبایی *توجه توامان به مقاصد و اهداف شریعت برای بازتولید فقه نظام مند | ۴۹ گفتگو با دکتر محمود حکمت‌نیا *فقه حداکثری است، ولی در همه جا الگوی مشخص پیشنهاد نمی‌دهد | ۵۵ گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین محمد قائنی *گذر و نظری به جایگاه و پایگاه فقه در علوم انسانی | ۶۱ گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین باقری شاهرودی * کارکرد گزاره‌های فقهی در اسـلامی سـازی علـوم انسـانـی | ۶۵ حجت الاسلام و المسلمین سید محمد صادق علم الهدی *دو شرط بنیادین اسلامی سازی علوم انسانی؛ «نظام سـازی فقهی» و «تحـول در منطق فهم» | ۶۹ حجت الاسلام و المسلمین حمید درایتی *نقش عقلانیت فقهی در اسلامی‌سازی علوم انسانی | ۷۶ دیدگاه استاد محسن اراکی *طراحی منظومه روشی بر اساس فلسفه دلالت؛ تنها راه هماهنگ‌سازی علوم بر محور معارف نقلی | ۸۵ گفتگو با استاد سید محمدمهدی میرباقری * از کاربرد عقل در فقه تا عقلانیت فقهی | ۹۵ گفتگو با استاد ابوالقاسم علیدوست * فقه و علوم انسانی؛خــادم و مخــدوم یکدیگر | ۱۰۳ گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین امیر غنوی * مبانی معرفت شناختی، مسائل و روش‌ها؛ سه لایه اسلامی شدن علوم انسانی | ۱۱۱ گفتگو با حجت‌الاسلام و المسلمین مجتبی الهی خراسانی * ظرفیت شناسی دانش اصول در تولید علوم انسانی | ۱۱۸ گفتاری از استاد علی اکبر صادقی رشاد * بسط علم اصول، نقطه شروعِ منطقی تولید علوم انسانی اسلامی | ۱۲۴ گفتاری از استاد علیرضا اعرافی * ترکیب روش‌های فقهی و علوم انسانی در تحقق سبک زندگی اسلامی | ۱۳۰ حجت الاسلام والمسلمین علی الهی خراسانی * نسبت فقه حکومتی و علوم انسانی اسلامی | ۱۳۵ حجت الاسلام والمسلمین عباسعلی مشکانی سبزواری، حجت الاسلام والمسلمین عبدالحسین مشکانی سبزواری * معیار حجیت در اصول فقه، در همه مسائل علم کلام و اخلاق کارایی ندارد | ۱۴۷ گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین حسنعلی علی اکبریان * بدیهی و عقلی دانستن کلام و اخلاق، علت اهمیت یافتن تفقه در احکام عملی دین | ۱۵۳ گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین دکتر رضا برنجکار * شاید هیچ دلیلی از تفکر اسلامی، دال بر سیادت فقه بر سایر علوم اسلامی نیابید | ۱۶۳ گفتگو با حجت الاسلام والمسلمین دکتر علیرضا قائمی‌نیا * معضلات جامعه اسلامی؛ پیــامد تفکیک حوزه های علوم اسلامی | ۱۷۰ گفتگو با حجت‌الاسلام و المسلمین کاظم قاضی زاده * برای کشف الگو و سبک زندگی از منابع دینی کار جدی نکرده ایم | ۱۷۷ گفتگو با حجت الاسلام والمسلمین سعید ضیایی‌فر * «موضوع شناسی فقهی» و «کارشناسی علوم انسانی» از منظر «امام خمینی(ره)» | ۱۸۴ حجت الاسلام والمسلمین دکتر ذبیح الله نعیمیان *علیرغم وجود گزاره های فقهی، نمی توان از علوم انسانی بی نیاز بود!| ۱۹۳ گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید حسین میرمعزی *فقه باید از نگاه ساده انگارانه نسبت به موضوعات دست بردارد| ۱۹۹ گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین احمد مبلغی *در موضوع شناسی، علوم انسانی فقط به فقیه کمک می‌کند تا فهم عرف را بفهمد | ۲۰۵ گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین سیف الله صرامی *اعتبار یافته‌های علوم انسانی به اقتضای ادله نقلی است؛ نه از ناحیه عرفی انگاری دین و شریعت | ۲۱۱ گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین محمد سعید جواهری * گزارشی از دروس خارج فقه مرتبط با علوم انسانی | ۲۱۸ حجت الاسلام و المسلمین عباسعلی مشکانی سبزواری

بخش رصد:

*تحول، نیازمند جوششی از درون و حمایتی از بیرون | ۲۲۴ گزیده ای از بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار اساتید دانشگاه‌ها در هفدهمین روز ماه مبارک رمضان ۱۴۳۶ | ۱۳۹۴/۰۴/۱۳ * علو م انسانی، مهم ترین وجه تمایز دانشگاه اسلامی از دانشگاه غیراسلامی است | ۲۲۵ گزارش اجمالی دیدار جمعی از مسئولین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی با آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی * تحول در علوم انسانی مستلزم چیست؟ | ۲۲۶ گزارشی مختصر از برگزاری نشست پیش همایش «فلسفه و علوم انسانی» در موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران * کسانی که از سودمند نبودن علوم انسانی دم می‌زنند به هیچ تحقیقی استناد نمی‌کنند| ۲۳۰ گزارشی کوتاه از نشست چیستی و چرایی کاربردی سازی دانش در علوم انسانی * بنیاد سهروردی، محفلی برون‌مرزی برای ترویج ایده های روشنفکران | ۲۳۱ راه اندازی بنیادی به نام سهروردی در کانادا * اسلام جایگزینی برای مدرنیسم؛ فرصت ازدست‌رفته یا فرصت در پیش رو؟| ۲۳۲ گزارشی از برگزاری نشست علمی جهانی اندیشی(روش‌ها و ضرورت‌ها) در بنیاد اسراء * تازه های نشــر | ۲۳۴ معرفی کتاب * فعالیت های پژوهشی فعالان حوزه علوم انسانی | ۲۴۰

بخش تاملات: * تأملاتی در تولید علوم انسانی اسلامی«شناخت علمی و سلوک عملی» | ۲۴۸ میثم واثقی *دانشگاه و مسئله مقاومت سیاستی | ۲۵۲ سینا کلهر *تجربیات انقلاب اسلامی و تحول در علوم انسانی | ۲۵۵ میثم مهـدیار

بخش انسان شناسی: *انسان‌شناسی اسلامی و انسـان‌شناسـان مسلمـان | ۲۶۲ دکتر محمد مهدی حیدری * گذری بر مبانی بینشی انسان‏شناختی علوم انسانی متعالی | ۲۶۶ رضا لک‏زایی

بخش اسلامی سازی معرفت: *درآمدی بر تطورات علوم انسانی در جهان اسلام با نگاهی به طبقه‌بندی علوم انسانی | ۲۷۴ حجت الاسلام و المسلمین سید مهدی موسوی * تطورات رویارویی مسلمانان با علم مدرن در شبه‌قاره هند| ۲۸۰ دکتر محمدرضا قائمی نیک * اسلامی‌سازی معرفت در بنگلادش: موانع و راهکارها| ۲۸۴ محمد احسَن، جاوید اقبال و چولِم اولاه ترجمه و تلخیص: سیدامیرموسوی‌زاهد * پیوند علوم اجتماعی معاصر با فلسفه اسلامی| ۲۹۴ محمد جنید ندوی دانشکده مطالعات اسلامی، دانشگاه اسلامی بین‌المللی، اسلام‌آباد، پاکستان. | ترجمه و تلخیص: عباس مقامی *جهان اسلام و بومی‎سازی علوم انسانی؛ تجربه ترکیه | ۳۰۰ دکتر رسول نوروزی فیروز *تطورات علوم انسانی جدید در تمدن مدرن غرب | ۳۰۶ حجت الاسلام و المسلمین سید مهدی موسوی

هشتمین شماره فصلنامه پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی (صدرا) با مدیرمسئولی حجه‌الاسلام رضا غلامی انتشار یافت. محور اصلی این شماره، موضوع مردم‌سالاری دینی است که مجموعه متنوعی از نوشتارها و گفتارهای اساتید،صاحبنظران و محققان در قالب مصاحبه، مقاله، سخنرانی، یادداشت و معرفی کتاب در آن به چشم می خورد. در این شماره، اهل فکر و اندیشه با تاملات و واکاوی‌های عالمانه  کوشیده‌اند از زوایای چندسویه به کنکاش و بازنمایی مفهوم و ماهیت، مصادیق، کارکردها و مولفه‌های مردم‌سالاری دینی پرداخته و به تفاوت‌های جدی این مکتب با مردم‌سالاری‌های رایج در دنیا به‌ویژه نسخه لیبرالی برشمارند.

در سرمقاله این شماره از فصلنامه علوم انسانی اسلامی تاکید گردیده است: «… رویکرد اسلامی به مردم سالاری،حاصل آسیب‌شناسی رویکرد غربی از مردم سالاری هست. مفهوم مردم‌سالاری در اندیشه ی غربی مبتنی بر درکی مادی‌اندیشانه از زندگی بشر شکل گرفته است و چشم اندازهای سیاست ورزی در ساحت اجتماع را محدود به نگاه‌های کوتاه‌بین مادی نموده است. فقدان دوراندیشی معنوی سبب ساز آن شده است که این نظریه دچار مشکلات عدیده‌ای شود؛ چرا که عدم رویکرد به معنویت، رویکرد خودخواهانه را در این اندیشه نتیجه داده است. این آسیب  (نقصان مفهوم مردم‌سالاری در اندیشه‌ی غربی به دلیل عدم لحاظ معنویت در آن) خود آسیبی دیگر را سبب شده است؛ آسیبی که از آن می توان با عنوان «تاسیس حکومت غیرفضیلت مدار»  نام برد…